Adalet Bakanı Yılmaz Tunç kira artışı üst sınırını açıkladı
Haber Merkezi
Kiracı ve ev sahipleri için kritik tarih yaklaşıyor. Normal şartlarda TÜFE verilerine göre hesaplanan kira artış oranları, hükümet tarafından getirilen uygulama sonrasında yüzde 25'le sınırlandırılmıştı. Hazine ve Maliye eski Bakanı Nureddin Nebati, "Geçen yıl kiracıları rahatlatmak için konutlarda yüzde 25 sınırı getirdik. Temmuz ayında bitiyor." demişti. Kirada tavan artışına ilişkin Adalet Bakanı Yılmaz Tunç bir açıklama yaptı. Peki kiralarda yüzde 25 sınırında süre uzatılacak mı? Ev sahipleri temmuzdan sonra zam oranını nasıl belirleyecek, kiracıların hakları neler olacak?
Konutlardaki kira artış oranı yüzdesini yüzde yirmi beş ile sınırlayan düzenleme Resmî Gazete ’de yayımlandı ve yürürlüğe girdi. Bu düzenlemeye göre 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 arasında yenilenen kira sözleşmelerinde artış oranı yüzde 25’i geçemeyecek. Adalet eski Bakanı Bekir Bozdağ, katıldığı bir televizyon programına gündeme dair önemli açıklamalarda bulunmuş, kirada yüzde 25 artış sınırı süresinin uzatılacağını, fahiş kira artışlarına yaptırım getirilmesine yönelik çalışma yapıldığını açıklamıştı.
Kiralara yüzde 25 zam sınırı getiren düzenlemenin uzatılıp uzatılmayacağı merak ediliyordu. Bu konuda Adalet Bakanı Yılmaz Tunç bir açıklama yaptı. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, AK Parti Merkez Karar ve Yönetim Kurulu (MKYK) toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Kirada yüzde 25 sınırı uzatılacak mı?
Kira artışlarında 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında en fazla yüzde yirmi beş artış yapılabilmesini içeren düzenlemeyle ilgili çalışma olup olmayacağı yönündeki soru üzerine Bakan Tunç, konunun bakanlığın değil TBMM'nin yetkisinde olduğunu kaydetti.
Tunç, söz konusu düzenlemenin süresinin 1 Temmuz'da dolacağının hatırlatılması üzerine, "Çalışıyoruz, yetişir." yanıtını verdi.
Temmuzdan sonra kira artışı nasıl hesaplanacak?
Düzenleme öncesi olduğu gibi, sonrasında da keyfi oran belirlenmesi yasal değil. 1 Temmuz’dan sonra, sınırlama öncesinde olduğu gibi Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan ‘TÜFE 12 ay ortalaması’ dikkate alınacak. Mesela son açıklanan şubat ayı enflasyon verilerine göre bu oran yüzde 71.83 olarak gerçekleşti. Eğer bir kira zam sınırlaması olmasaydı, sözleşme yenilendiğinde 3 bin liralık kira 5 bin 155 lira, 5 bin liralık kira 8 bin 591 lira olacaktı. Yüzde 25 zam sınırı ile 3 bin liralık kira 3 bin 750, 5 bin liralık lira 6 bin 250 lira oldu.
Ev sahiplerinin sözleşme yenileme döneminde ‘evimden çık’ deme hakkı var mı?
Ev sahipleri istediği zaman ‘evimden çık’ diyemez. Ancak kendisinin ya da bakmakla yükümlü olduğu birinin ihtiyacı varsa kiracının tahliyesini isteyebilir. İhtiyacım var dedikten sonra, evi bir başkasına 3 yıl süreyle kiralayamaz.
Kiralarsa eski kiracıya tazminat ödemek durumunda kalır. 10 yıl sözleşme uzama süresi dolan kiracı için herhangi bir gerekçe göstermeden tahliye istenebilir. Bunun yanında evin satılması durumunda, mülkü alan kişi eğer kendi yaşayacaksa kiracının tahliyesini talep eder. Bu durumda ya 6 ay, ya da bir sonraki sözleşme dönemine kadar zaman verilir. Tarafların anlaşamaması halinde tahliye davaları ortalama 2-2.5 yıl sürebilir.
Kira artış oranında yüzde 25 sınırı nedir?
Kira artış oranı kira sözleşmesinin yenilenmesinde veya bir sonraki yılın kira bedelinin belirlenmesinde kullanılır. TÜFE oranının on iki aylık ortalamasına bakılarak bu ortalama aşılmayacak şekilde belirlenmekte idi. Ancak kira artış oranında yeni bir düzenleme yapılarak TBMM genel kurulunda kabul edildi ve yürürlüğe girdi. Kira artışlarında 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında en fazla yüzde yirmi beş zam yapılabilecek.
Borçlar Kanunu’na eklenen geçici maddelere göre 1 Temmuz 2023 tarihine kadar yenilenen kira sözleşmelerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar bir önceki dönemin kira bedelinin yüzde yirmi beşini aşamayacak. Kira artış sınırlaması yalnızca konutlarda geçerli olacak.
Yüzde 25 kira artışı kimleri kapsıyor?
Kira sözleşmelerine ve hukukumuza göre kira bedeline yapılacak zamlar TÜFE oranının on iki ayın ortalamasına göre yapılmakta idi. Yeni dönemde ise bir yıllık süre ile TÜFE oranına bakılmaksızın azami yüzde yirmi beş zam yapılabilecek. Kanunların geriye yürütülememesi ilkesi gereği, çıkartılan düzenleme öncesinde sözleşme yenileyenler bu düzenlemeye tabi olmayacak. Ancak sözleşme 1 Temmuz 2023 tarihine kadar yenilenirse düzenleye tabi olacak. Özetlemek gerekirse düzenleme 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında sözleşme yenileyecek kişileri kapsamakta.
Kira sözleşmesi nasıl yapılır?
Bir taşınmazın kiralanması sırasında mülk sahibi ile kiralayan kişi arasında yazılı veya sözlü şekilde yapılan anlaşmalara kira sözleşmesi adı verilmektedir. Borçlar Kanunu’nun 299. Hükmü uyarınca düzenlenen kira sözleşmeleri kiralayan ve kiracının mağdur olmaması, yaşanabilecek sorunların çözülebilmesi için önem taşımakta.